Wortal Stefana Banacha

Kalendarium życia Stefana Banacha

1892

30 marca 1892 roku w Krakowie przychodzi na świat Stefan Banach jako nieślubne dziecko Katarzyny Banach (1864-?) i Stefana Greczka (1867-1967). Matki, która po urodzeniu i ochrzczeniu oddała go na wychowanie do rodziny Franciszki Płowej, nigdy nie poznał.

1902

Po ukończeniu szkoły ludowej, jako 10-letni chłopiec, rozpoczyna naukę w IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie.

1910

Zdaje maturę. Rozpoczyna - na krótko - studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Udziela zarobkowo korepetycji, pracuje jako subiekt w księgarni.

1911

Wyjeżdża do Lwowa i podejmuje studia na Politechnice Lwowskiej. Studia kontynuuje do 1913 roku, uzyskując półdyplom.

1914

Wybucha I wojna światowa. Stefan Banach wraca do Krakowa.

1916

Spotyka na krakowskich Plantach Hugona Steinhausa.

1917

Wyjeżdża do Lwowa na wykład habilitacyjny Steinhausa.

1918

Koniec I wojny światowej i odzyskanie niepodległości Polski 11 listopada. Obrona Lwowa. 1919 Powołany zostaje na członka założyciela Polskiego Towarzystwa Matematycznego w Krakowie.

1919

Powstaje pierwsza wspólna praca z Steinhausem pt. Sur la convergence en moyenne de séries de Fourier (O zbieżności w przeciętnej szeregu Fouriera), ogłoszona w "Biuletynie Akademii Krakowskiej".

1920

Wyjeżdża do Lwowa i rozpoczyna pracę jako asystent prof. Antoniego Łomnickiego na Politechnice Lwowskiej. Funkcję tę pełni do 1922 roku.

1920

Przedstawia na Uniwersytecie Lwowskim pracę pt. Sur les opérations dans les ensembles abstraits et leur application aux équations intégrales (O operacjach na zbiorach abstrakcyjnych i ich zastosowaniach do równań całkowych). Mimo braku ukończonych studiów nadano mu za tę pracę, na zasadach wyjątku przewidzianego w przepisach, tytuł doktora. Wcześniej opublikował już sześć prac, lecz ta była pierwszą poświęconą teorii operacji liniowych.

1920

Poślubia Łucję Braus (1897-1954).

1922

30 czerwca habilituje się i 22 lipca zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jana Kazimierza.

1922

Narodziny syna Stefana jr. (zm. 1999).

1922

Powołany zostaje na kierownika II Katedry Matematyki Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Jana Kazimierza. Funkcję tę pełni do 1939 roku.

1923

Wybrany na wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Matematycznego - funkcję tę pełni do 1936 roku.

1924

Powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności.

1924

Powstaje praca pt. Sur la décomposition des ensembles de parties respectivement congruentes (O rozkładzie zbiorów punktów na części odpowiednio przystające) - wspólnie z Alfredem Tarskim.

1924

Wyjeżdża na rok do Francji jako stypendysta Rządu RP.

1927

17 września otrzymuje nominację na profesora zwyczajnego Uniwersytetu Jana Kazimierza.

1929

Pisze podręczniki matematyki wyższej i podręczniki dla szkół średnich. Powstaje Rachunek różniczkowy i całkowy (t. I, 1929, t. II, 1930). Podręczniki szkolne pisze samodzielnie lub we współpracy z Włodzimierzem Stożkiem i Wacławem Sierpińskim (do 1938 roku).

1929

Wspólnie z Steinhausem zakłada i redaguje czasopismo "Studia Mathematica".

1929

Pisze słynną monografię pt. Teoria operacyj, t. I, Operacje linjowe, która opublikowana w 1931 roku w języku polskim (dedykowana żonie Łucji) i przetłumaczona na język francuski w

1932

roku była pierwszą na świecie książką traktującą ogólnie o przestrzeniach liniowo-metrycznych. Jest to jedno z najważniejszych dzieł matematycznych XX wieku.

1931

Wybrany zostaje na prezesa Koła Matematyczno-Fizycznego studentów Uniwersytetu Jana Kazimierza. Funkcję tę pełni do 1933 roku. W tym okresie bierze czynny udział w okolicznościowych imprezach i wycieczkach Koła do bliższych i dalszych okolic Lwowa. Pozostaje aktywnym uczestnikiem Koła do 1939 roku.

1935

Wpisuje do Księgi Szkockiej pierwszy problem (w dniu 17 lipca). Ostatni problem zostaje wpisany 31 maja 1941 roku przez Steinhausa.

1936

Zaproszony na Międzynarodowy Kongres Matematyczny w Oslo, wygłasza odczyt plenarny pt. Die Th eorie der Operationen und ihre Bedeutung für die Analysis ("Teoria operacji i jej znaczenie w analizie").

1939

Otrzymuje Nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności.

1939

Wybrany zostaje na prezesa Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Funkcję tę pełni do 1945 roku.

1939

22 września do Lwowa wkraczają wojska sowieckie. Banach zostaje powołany na profesora Ukraińskiego Państwowego Uniwersytetu im. Iwana Franki (1940-1941, 1944-1945), przekształconego z Uniwersytetu Jana Kazimierza. Kieruje I Katedrą Analizy Matematycznej.

1939

Powołany na dziekana Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu im. Iwana Franki. Funkcję tę pełni do 1941 roku.

1939

Powołany na członka korespondenta Akademii Ukraińskiej SRR. Zapraszany jest wraz ze swymi współpracownikami na konferencje, sympozja i wykłady do Moskwy i Leningradu.

1940

Komitet Organizacyjny Światowego Kongresu Matematyków w Nowym Jorku zaprasza Banacha na przewodniczącego sekcji.

1940

Wybrany członkiem Rady Miejskiej Lwowa.

1941

W czerwcu 1941 roku hitlerowcy wkraczają do Lwowa. Jesienią podejmuje pracę karmiciela wszy w Instytucie Badań nad Durem Plamistym i Wirusami (Institut für Fleckfieber - und Virusforschung d. OKH Dienstelle Lemberg) prof. Rudolfa Weigla (razem z synem Stefanem jr., studentem medycyny). Praca karmiciela wszy trwa do ewakuacji Instytutu na zachód w końcu marca 1944 roku.

1944

27 lipca 1944 roku do Lwowa wkraczają wojska sowieckie. Banach znów jest profesorem matematyki oraz ponownie dziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego i kierownikiem Katedry Analizy Matematycznej. Wraz z rodziną zamieszkuje w willi państwa Riedlów przy ulicy Dwernickiego. Mimo dręczącej go już nieuleczalnej choroby przystępuje do organizowania pracy naukowej i pedagogicznej na Lwowskim Uniwersytecie Państwowym. Obejmuje funkcję przewodniczącego Lwowskiego Towarzystwa Matematycznego. Jest członkiem redakcji pisma "Matematiczeskij Sbornik". Włącza się w nurt życia politycznego, aktywnie działa we Wszechsłowiańskim Komitecie Antyfaszystowskim.

1945

Zostaje Członkiem Prezydium Wszechsłowiańskiego Komitetu Antyfaszystowskiego w Sofii.

1945

Umiera 31 sierpnia we Lwowie na raka płuc. Zostaje pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim w rodzinnym grobowcu rodziny Riedlów. Faksymile kartki pocztowej wydanej z okazji jubileuszowego zjazdu Polskiego Towarzystwa Matematycznego w 1969 roku w Krakowie w ramach obchodów 50-lecia działalności Towarzystwa. Wybór portretu na znaczek dobitnie świadczy o uznaniu wielkości Stefana Banacha.

Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi i komentarze dotyczące tej strony.