Wortal Stefana Banacha

Home Page of Stefan Banach - English version

Wortal poświęcony Stefanowi Banachowi (1892 - 1945)

- jednemu z największych matematyków XX wieku.

W sześćdziesiątą rocznicę śmierci prof. Stefana Banacha, w dniach 24.10.2005 - 07.12.2005 Biblioteka Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego zaprezentowała wystawę poświęconą postaci jednego z największych matematyków XX wieku. Przedstawiamy w tym wortalu materiały, wśród nich archiwalia, zgromadzone i opracowane na tę wystawę.

"Odkrycie Banacha było moim największym odkryciem naukowym."

[Hugo Dyonizy Steinhaus]

"Na początku XX w. zdarzyło się coś niewiarygodnego: w ciągu kilku lat mała i niebogata Polska stała się światową potęgą matematyczną i po dziś dzień matematycy polscy należą do najbardziej cenionych specjalistów. Tak właśnie bywa w nauce, że wybitne umysły pobudzają umysły innych ludzi do wybitnych osiągnięć i raz wzbudzona fala biegnie przez dziesięciolecia. Nikt nie interesowałby się dzisiaj matematyką polską, gdyby nie działalność kilkunastu (a potem kilkudziesięciu) wybitnie uzdolnionych i energicznych osób w początkowych latach niepodległości Polski. Eksplozja matematyki w Polsce - w kraju, który nie miał tradycji w tej dziedzinie wiedzy, i w okresie, gdy kraj nasz po wyjściu ze 123-letniej niewoli i czteroletniej wyniszczającej wojny znajdował się w szczególnie trudnej sytuacji - była czymś fenomenalnym." Michał Szurek

Zamierzeniem tworzących tę stronę było zebranie w jednym miejscu dorobku naukowego Stefana Banacha i publikacji przybliżających postać tego wyjątkowego uczonego. Mamy nadzieję, że strona ta stanie się miejscem spotkań naukowców, gdzie podjęte będą dyskusje nad nierozwiązanymi problemami postawionymi w Kawiarni Szkockiej i nie tylko.

Prace Stefana Banacha

1. Najważniejsze publikacje
2. Artykuły naukowe wraz z komentarzami
3. Księga Szkocka
4. Teoria operacji. Tom I Operacje liniowe
   Théorie des opérations linéaires
5. Rachunek różniczkowy i całkowy
6. Mechanika
   Mechanics
7. Wstęp do teorii funkcji rzeczywistych
8. Theory of the Integral
9. Podręczniki szkolne
10. Przedmowa do książki pt. Od tabliczki do różniczki E. Colerusa

Kalendarium życia Stefana Banacha

Archiwalia

Książki i artykuły o Stefanie Banachu

1. Marian Albiński: Wspomnienia o Banachu i Wilkoszu.
2. Feliks Barański: Lwowskie wspomnienia o Stefanie Banachu.
3. Krzysztof Ciesielski: O pewnych faktach z życia Stefana Banacha (On some details of Stefan Banach's life).

4. Roman Duda: Nowa Księga Szkocka
5. Mitchell Feigenbaum: Refleksje polskich mistrzów - Wywiad ze Stanisławem Ulamem i Markiem Kacem.
6. John J. Greczek: Recollections of Stefan Banach.
7. Piotr Hajłasz: Stefan Banach o swoim ojcu.
8. Emilia Jakimowicz i Adam Miranowicz (red.): Stefan Banach. Niezwykłe życie i genialna matematyka
   Recenzja książki
9. Józef Kozielecki: Banach, geniusz ze Lwowa.
10. Kazimierz Kuratowski: Moje wspomnienia związane z powstaniem polskiej szkoły matematycznej.
11. Franciszek Leja: Powstanie Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
12. Stanisław M. Mazur: Przemówienie wygłoszone na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha.
13. Bogdan Miś: Opowieści Księgi Szkockiej.
14. Bogdan Miś: Zapomniana rocznica.
15. Siergiej M. Nikolski: Wspomnienie o Stefanie Banachu.
16. Disan Nikonowicz: Stefan Banach (1892-1945).

17. Krystyna Nowicka: Stefan Banach - nasz matematyczny geniusz
18. Zofia Pawlikowska-Brożek: Stefan Banach w świetle wspomnień.
19. Zofia Pawlikowska-Brożek: Wykaz profesorów i docentów matematyki pracujących w polskich uczelniach w latach 1919-1939.
20. Tadeusz Riedl: Krótkie wspomnienie o Stefanie Banachu (lata 1941 - 1945).
21. Siergiej Ł. Sobolew: Przemówienie wygłoszone na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha.

22. Maria Sowińska: Tajemnica w mojej rodzinie
23. Hugo Steinhaus: Stefan Banach. Przemówienie wygłoszone na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha.
24. Hugo Steinhaus: Stefan Banach (in English).
25. Marshall H. Stone: Nasz dług wobec Stefana Banacha. Przemówienie wygłoszone na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha.
26. Kazimierz Szałajko: Wspomnienia o Kole Matematyczno-Fizycznym Studentów UJK we Lwowie.
27. Kazimierz Szałajko: Wspomnienia o Stefanie Banachu na tle Lwowa i lwowskiej szkoły matematycznej.
28. Béla Szökefalvi-Nagy: Przemówienie wygłoszone na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha.
29. Michał Szurek: Polska szkoła matematyczna.
30. Stanisław Ulam: Wspomnienia z Kawiarni Szkockiej.
31. Monika Waksmundzka-Hajnos: Wspomnienie o Stefanie Greczku - ojcu Stefana Banacha.

32. Jan Waszkiewicz: Wbrew wszelkim przeciwnościom.
33. Antoni Wiweger: Stefan Banach.

Laureaci medalu i nagrody im. Stefana Banacha

Ciekawe strony WWW poświęcone Stefanowi Banachowi

Ciekawostki

Zaproszenie do dyskusji

Podziękowania

• Pani prof. dr hab. med. Alinie Filipowicz-Banachowej i całej Rodzinie Państwa Banachów składamy serdeczne wyrazy podziękowania za poparcie dla tego projektu, za udostępnienie nam zdjęć rodzinnych i kopii rękopisu Księgi Szkockiej oraz za wyrażenie zgody na umieszczenie na naszej stronie kopii materiałów dotyczących Prof. Banacha, w tym wszystkich publikacji i rękopisów Profesora oraz zdjęć Rodziny Banachów.
• Pani prof. dr hab. Waksmundzkiej-Hajnos, wnuczce Stefana Greczka i siostrzenicy Stefana Banacha, dziękujemy za zgodę, abyśmy mogli umieścić w naszym wortalu dotąd nie opublikowany artykuł o Stefanie Greczku i Stefanie Banachu oraz za udostępnienie nam zdjęć rodzinnych.
• Panu dr. Januszowi Greczkowi, wnukowi Stefana Greczka i bratankowi Stefana Banacha, dziękujemy za opracowanie dla naszego wortalu wspomnień o Stefanie Greczku i Stefanie Banachu oraz za udostępnienie nam zdjęć rodzinnych.
• Panu prof. dr. hab. czł. rzecz. PAN Zbigniewowi Ciesielskiemu z Instytutu Matematycznego PAN dziękujemy za udostępnienie materiałów (m.in. listów Banacha do Ulama z Archiwum Instytutu Matematycznego PAN) oraz za wyrażenia zgody na patronowanie tej stronie.
• Panu prof. dr. hab. Stefanowi Jackowskiemu, prezesowi Polskiego Towarzystwa Matematycznego, dziękujemy za zgodę na umieszczenie w tym wortalu książek i artykułów Stefana Banacha opublikowanych nakładem Polskiego Towarzystwa Matematycznego oraz artykułów o Stefanie Banachu opublikowanych w Wiadomościach Matematycznych.
• Panu prof. dr. hab. Stanisławowi Janeczce, Dyrektorowi Instytutu Matematycznego PAN, dziękujemy za poparcie zorganizowania przez nas internetowej wystawy poświęconej życiu i twórczości Stefana Banacha i za wyrażenie zgody na umieszczenie w internecie prac Stefana Banacha, komentarzy do nich oraz przemówień wygłoszonych na uroczystości ku uczczeniu pamięci Stefana Banacha.
• Panu prof. dr. hab. Michałowi Zaricznemu z Uniwersytetu Lwowskiego dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie kopii materiałów z Archiwum Uniwersytetu Lwowskiego, wśród nich kopii teczki osobowej S. Banacha i kopię rękopisu Księgi Szkockiej. Dziękujemy także Panu dr. Witoldowi Rosickiemu z Uniwersytetu Gdańskiego za pomoc.
• Ś.P. Panu prof. dr. hab. Władysławowi Alexiewiczowi z Instytutu Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza dziękujemy za udostępnienie zbiorów prywatnych rodziny państwa Alexiewiczów, m.in. maszynopisu Księgi Szkockiej, notatek z rozmów Prof. dr. hab. Andrzeja Alexiewicza z Prof. Banachem oraz korespondencji Prof. Alexiewicza z Panem dr. Stefanem Banachem, synem Prof. Banacha.
• Panu prof. dr. hab. Tadeuszowi Riedlowi z Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku dziękujemy za zgodę, abyśmy mogli umieścić w internecie jego wspomnienie o Stefanie Banachu oraz zdjęcia ze zbiorów prywatnych rodziny państwa Riedlów.
• Pani Iwonie Kwiecińskiej-Kałużynie dziękujemy za udostępnienie materiałów dotyczących śp. Romana Kałuży oraz za wyrażenie zgody na umieszczenie w tym wortalu kopii książki pt. Stefan Banach śp. Romana Kałuży.
• Panu prof. zw. dr. hab. czł. rzecz. PAN Aleksandrowi Pełczyńskiemu z Instytutu Matematycznego PAN w Warszawie dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie kopii swojego artykułu przeglądowego, opublikowanego w II tomie Oeuvres (PWN, Warszawa 1979), nt. współczesnej teorii przestrzeni Banacha.
• Księdzu prof. zw. dr. hab. Michałowi Hellerowi z Akademii Teologicznej w Krakowie i z Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego w Watykanie i Tucson dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie kopii swojej książki pt. Szczęście w przestrzeniach Banacha (Wyd. Znak, Kraków, 1995). Niestety ze względu na brak odpowiedzi Wydawnictwa Znak na nasze pisma na razie nie możemy udostępnić tej książki internautom.
• Panu prof. dr. hab. czł. rzecz. PAN Józefowi Kozieleckiemu z Katedry Psychologii Poznawczej Uniwersytetu Warszawskiego dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie kopii swojej książki pt. Banach, geniusz ze Lwowa (Wyd. Akademickie Żak, Warszawa, 1999). Niestety ze względu na brak odpowiedzi Wydawnictwa Żak na nasze pisma na razie nie możemy udostępnić na naszej stronie tej książki.
• Panu dr. Krzysztofowi Ciesielskiemu z Instytutu Matematyki Uniwersytetu Jagielońskiego dziękujemy za zgodę na umieszczenie w tym wortalu kopii swoich artykułów nt. Stefana Banacha.
• Panu dr. hab. Michałowi Szurkowi z Instytutu Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej witrynie kopii swojego artykułu oraz Panu Adamowi Dębowskiemu, redaktorowi naczelnemu Młodego Technika, dziękujemy za zgodę w imieniu Wydawnictwa ATV Korporacja.
• Panu Bogdanowi Misiowi dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej witrynie kopii swoich artykułów oraz za cenne sugestie dotyczące rozbudowy tego wortalu.
• Panu prof. dr. hab. Antoniemu Wiwegerowi z Instytutu Matematyki PAN dziękujemy za zgodę na umieszczenie w tym wortalu swojego artykułu oraz redaktorowi naczelnemu Delty - Panu prof. dr. hab. Markowi Kordosowi z Instytutu Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie artykułów opublikowanych w Delcie nt. Prof. Banacha.
• Pani dr Zofii Pawlikowskiej-Brożek dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie swojego artykułu opublikowanego w Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego o Prof. Banachu. Dziękujemy też Panu Januszowi Hołubaszowi, dyrektorowi Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Szczecińskiego, za zgodę na umieszczenie wspomnianego artykułu na naszej stronie internetowej.
• Pani dr Krystynie Wuczyńskiej dziękujemy za zgodę na umieszczenie w tym wortalu swojej recenzji podręczników Stefana Banacha.
• Panu prof. dr. hab. Tadeuszowi Figlowi z Instytutu Matematycznego PAN dziękujemy za pomoc w opracowaniu listów Stefana Banacha.
• Panu dr. inż. Janowi Sasowi, redaktorowi naczelnemu Uczelnianych Wydawnictw Naukowo-Dydaktycznych AGH, dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie artykułów opublikowanych w "Opusculi Mathematica" nr 13 z 1993 roku.
• Pani Krystynie Nowickiej, Pani Marii Sowińskiej i Panu prof. dr. hab. Romanowi Dudzie dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszym wortalu swoich artykułów opublikowanych w książce pt. Stefan Banach. Niezwykłe życie i genialna matematyka.
• Panu Józefowi Szewczykowi, dyrektorowi wydawniczemu Redakcji Czasopism Pedagogicznych "EduPress" dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie artykułów opublikowanych w czasopiśmie pt. "Matematyka" nr 2 z 1992 roku.
• Panu Profesorowi Janowi Waszkiewiczowi i Redakcji czasopisma "Matematyka" dziękujemy za zgodę na umieszczenie na naszej stronie artykułu opublikowanego w czasopiśmie pt. "Matematyka" nr 10 z 2009 roku.
• Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego, Bibliotece Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagielońskiego, Bibliotece Instytutu Fizyki Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika oraz Bibliotece Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza dziękujemy za udostępnienie nam pierwszych wydań podręczników Stefana Banacha.
• Archiwum Biblioteki Wydziału Matematyki Uniwersytetu Wrocławskiego dziękujemy za udostępnienie kopii maszynopisu angielskiej wersji Księgi Szkockiej i za zgodę na jej umieszczenie na naszej stronie.
• Pani dr Małgorzacie Mikołajczyk, Panu dr. Edwardowi Korczakowi i Panu Stanisławowi Kosiedowskiemu dziękujemy za cenne uwagi i uzupełnienia dotyczące tego wortalu.

Autorzy strony

Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi i komentarze, które można kierować pod adresem Emilii Jakimowicz (emilia@julia.univ.gda.pl) lub Adama Miranowicza (miran@amu.edu.pl).